Beste vrienden,
Wij, zoals wij hier zitten, zijn toch allemaal verschillend. Niet alleen uiterlijk, maar ook voor wat betreft leeftijd, afkomst en levensloop. Ook ons persoonlijk lichamelijk en geestelijk welzijn en de motivatie die ons naar hier heeft gebracht is voor ieder van ons verschillend. Sommigen zijn hier omdat de zondagsviering voor hen een belangrijke ontmoeting met God mogelijk maakt. Andere omdat die zondagviering er nu eenmaal bij hoort en hen de mogelijkheid geeft om andere mensen te ontmoeten. Nog andere nemen de gelegenheid waar om heel bijzonder aan geliefde overledenen te denken en daardoor troost en houvast te ondervinden. En sommigen zullen zichzelf eerder als zoekend of vragend zien, misschien zelfs vanuit een kritische afstand tegenover de ambtskerk.
Een dergelijke verscheidenheid vind ik fantastisch, en ik ben er vast van overtuigd dat ze er ook mag, ja, zelfs moet, zijn. Ze bewijst in elk geval dat er nog iets leeft in onze Kerk. Ik ben er ook zeker van dat God zich niet alleen over die rotsvast gelovenden, maar vooral ook over de twijfelaars en de mensen met vragen verheugt. Het evangelie van vandaag versterkt me nog in die overtuiging. Want ook hier komt iemand aan het woord die zich vragen stelt. Iemand die zich al lang intensief met God bezig houdt en ondanks alles toch nog een hoop vragen heeft: de Schriftgeleerde! Vandaag wil ik in hem nu eens niet de man zien die Jezus in het nauw wil drijven of Hem als charlatan wil blootstellen. Maar ik zou in hem een sympathieke man met vragen willen zien zoals hij door Marcus eigenlijk ook wordt geschetst. Een man die eerlijk naar de weg zoekt die hij moet gaan om zijn leven te laten lukken. Die man richt zijn vraag tot Jezus, en die geeft hem een antwoord dat voor hem helemaal niet nieuw is. Uit de oude schriften citeert Jezus het “Shema israel” – de liefde tot God en ook de liefde tot de naaste – dat is het voornaamste! Het ene gaat niet zonder het andere. En wat daar zo belangrijk aan is? Niet de woorden die Jezus uitspreekt, maar veeleer de ganse levenswijze die achter die woorden van Jezus schuilgaat. Zijn woorden dekken zich helemaal met zijn gedrag en zijn handelen. Jezus is helemaal in God geworteld en uit die oneindige liefde die God aan Hem en ook aan ons allemaal schenkt, komt ook de liefde van Jezus voor de naaste tot stand. Bij Jezus wordt die Liefde zichtbaar in de achting die Hij heeft voor de kleinen en de zwakken, in zijn geduld met wie schuld op zich heeft geladen en dan tenslotte in de vastberadenheid en de consequentie om voor die boodschap zijn leven in te zetten. Zijn vragen helpt de Schriftgeleerde verder; Jezus geeft hem een sleutel voor het leven. Dat bemoedigt mij om ook mijn eigen vragen tot Jezus te richten, en op die manier met Hem in gesprek te blijven en zijn liefdesgebod voor ons nog eens te horen. Ik wil dan ook proberen om enkele van onze vragen ter sprake te brengen – en misschien zal Jezus wel antwoorden zoals ik vermoed dat Hij zal antwoorden.
Daar is bv die vrouw die al sinds haar prille jeugd actief is in de parochie. Die parochie is haar thuis geworden en zij zet zich overal mee in waar het nodig is. Ondanks haar voortdurende inzet en haar vanzelfsprekende regelmatig kerkbezoek komt bij haar soms toch de vraag op: Waar sta ik eigenlijk? Wat geloof ik? Waarom voel ik me ondanks al die inzet zo leeg? Jezus zal haar liefdevol bekijken en zeggen: Jij bent een goede vriendin en je hebt je talenten volledig ingebracht zonder aan jezelf te denken; Maar ook jij voelt aan dat veel dingen routine kunnen worden. Daarom de volgende raad: Leg in je gebed heel bewust alles wat er in je hart leeft: Je dankbaarheid tegenover God en je verlangen om ook iets van zijn nabijheid in jouw leven te voelen. Doe dat heel consequent want het is belangrijk voor jou, even belangrijk als al het andere: Neem bij al jouw activiteiten in de parochie iedereen die je ontmoet ernstig. Kijk wat hen beweegt, wat hen verheugt of wat hen bedrukt. Je moet ze niet allemaal omhelzen, maar voel aan wie jouw zorg en aandacht bijzonder nodig heeft.
Een andere vraag: Een echtpaar met opgroeiende kinderen. In al die jaren in het verleden heeft de begeleiding van die kinderen hen veel vreugde bereid, maar het heeft hen ook veel kracht gekost. Nu worden ze hun grenzen gewaar. Ze raken steeds meer in conflict met elkaar, gewoon omdat ze moe en afgepeigerd zijn. Ze gaan naar Jezus en ze vragen Hem: Heer, zeg ons waar het bij ons echt op aan komt? Wat moet voor ons het belangrijkste zijn?
En Jezus zal hen zeggen: Jullie opdracht en jullie verantwoordelijkheid is enorm groot. Vergeet niet om in jullie dagelijkse leven de nodige tijd en plaatsen van stilte in te bouwen. Let er goed op wat zich in jullie binnenste afspeelt. Welke gevoelens jullie ervaren en leert te luisteren naar de stem van God. Zo kunnen jullie voelen hoe graag Hij jullie ziet en hoe Hij jullie op jullie levensweg wil begeleiden. Jullie moeten afstand nemen van de onrust en de nabijheid van God opzoeken. Dat zal jullie kracht geven voor jullie leven samen, voor jullie relatie en ook voor jullie leven met de kinderen. Op die manier leren jullie zorgvuldiger, liefdevoller en vrijgeviger met elkaar omgaan.
Tenslotte nog de vraag van iemand die voor een groot deel afstand heeft genomen van geloof en kerk. Diverse gebeurtenissen in zijn leven en slechte ervaringen met de Kerk zijn daar de oorzaak van. Ook hij vraagt aan Jezus: “Wat moet ik doen? Wat is voor mij en voor mijn weg het belangrijkste? En Jezus antwoordt: Geloof en Christen zijn blijken op dit moment voor jou geen grote hulp te zijn. Maar hou je zoektocht vol! Ik weet dat het moeilijk is, maar misschien lukt jou, ondanks jouw onzekerheid, toch eens een gebed en kan je zeggen: Heer, ik vermoed wel dat jij bestaat, maar het valt me zo zwaar om aan jou te geloven! Bid het van ganser harte en wordt niet bitter of wrevelig. Zorg dat je ogen en oren open en alert zijn voor de mensen die je op je weg ontmoet. Bewaar de eigenschap om in je medemensen datgene te onderkennen dat gewaardeerd moet worden.Verheug je met al diegenen die vandaag vrolijk zijn – misschien kan jij dan ook iets van de liefde van God in je leven ervaren.
Zo hebben wij nu, samen met de vraagsteller uit het evangelie, een klein stukje weg afgelegd. Zeker, we hebben niet over alles gesproken wat ons van binnen beweegt. Maar misschien helpen deze overwegingen ons om onze eigen persoonlijke vragen aan Jezus voor te leggen: Waar komt het in mijn leven op aan? Ik wens voor ons allemaal dat we blijven vragen. Want ik ben er zeker van dat wanneer we willen luisteren naar wat God ons vandaag te zeggen heeft, dan gaat onze levensweg in de goede richting. En misschien mogen we dan wel uit Jezus’ mond horen: “Jij bent niet ver verwijderd van het Rijk Gods.” Amen.